پاسخ به سوالات شما درباره ایدز!
پاسخ به سوالات شما درباره ایدز!
آیا هر فرد آلوده به HIV مبتلا به ایدز است؟
ویروس HIV مسبب ایدز است و ایدز مرحله نهایی آلودگی با HIV است. باید دانست که هرفرد آلوده به HIV الزاما مبتلا به ایدز نیست بلکه باید یکسری معیارهای شاخص ایدز را بروز دهد تا بگوییم به ایدز مبتلا شده است.
تنها نیمی از افراد آلوده به HIV درطی ۱۰ سال به سندرم ایدز مبتلا می شوند. این فاصله زمانی از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به عوامل زیادی منجمله وضعیت سلامت فرد و عادات بهداشتی وی ارتباط دارد. امروزه به کمک بعضی ازداروها می توان این فاصله را طولانی تر کرد.
چگونه بفهمم اطرافیانم آلوده به HIV هستند یانه؟
هیچ گاه نمی توانید فقط با نگاه به اطرافیانتان به این مورد پی ببرید. هرفرد ظاهرا سالمی را که درمحل کار، مدرسه، استادیوم ورزشی، خیابان و … ملاقات می کنید ممکن است بدون آنکه حتی خود آگاه باشد ناقل این ویروس باشد و در حالی که واقعا سالم به نظر می رسد ویروس را به فرد دیگری منتقل کند.
پس از یک تماس جنسی مشکوک و یا استفاده از سوزن مشترک، یا در واقع پس از مواجه چه کارهایی را باید انجام داد.
آزمایشاتی که بطور معمول برای تشخیص این عفونت بکار می رود براساس جستجوی آنتی بادی های ایجاد شده توسط بدن دربرابر HIV است. میزان این آنتی بادی ها دراکثر مردم درطی ۳ ماه پس از عفونت قابل شناسایی است (بطور متوسط حدود ۲۵ روز پس از تماس). اما در بعضی موارد ممکن است این زمان به ۶ ماه هم برسد.
بنابراین درحال حاضر پیشنهاد می شود که ۳ ماه پس از تماس احتمالی برای انجام آزمایش مراجعه کند. نکته بسیارمهمی که نباید فراموش شود این است که درطی این ۳ ماه نباید خود و دیگران را درمعرض HIV قرار دهید.
منظور از تماس جنسی سالم چیست؟
منظور این است که شما از آلودگی های منتقله از راه تماس جنسی نظیر HIV درامان هستید اگر و فقط:
الف – اگر اصولا تماس جنسی نداشته باشید.
ب – اگر تنها بایک فرد تماس جنسی داشته باشید و هیچ کدام ازشما آلوده به HIV نبوده و شریک جنسی دیگری نداشته باشید.
پ – اگر بطور صحیح از کاندوم استفاده کنید.
کاندوم های لاتکس چقدر درپیشگیری از انتقال HIV موثرند؟
بر طبق پژوهش های انجام شده بر روی افراد سالمی که با افراد ناقل این ویروس تماس جنسی داشته اند، ۹۸ % از آنهایی که بطور منظم و به روش صحیح از کاندوم لاتکس استفاده می کرده اند به ویروس آلوده نشده اند. لذا کاندوم لاتکس درصورت استفاده منظم می تواند تا حد زیادی ازخطر انتقال HIV بکاهد.
آیا بوسیدن بادهان باز، HIV را منتقل می کند؟
بوسیدن با دهان باز٬ خطر کمی دارد چون بزاق دهان به میزان بسیار کمی حاوی HIV می باشد. البته درمواردی که بوسه با دهان باز طولانی باشد ممکن است باعث ایجاد خراش در دهان یا لب شده و ویروس را منتقل کند. علاوه بر آن بعضی افراد گاهگاهی خونریزی خفیف از لثه یازخمهای کوچک در دهان دارند که می تواند عامل انتقال HIV باشد.
توصیه مهم :
جلوگیری ازتماس جنسی مشکوک بهترین راه برای جلو گیری از ابتلا به عفونت HIV (وسایر بیماری های مقاربتی) است ولی آنهایی که فعالیت جنسی دارند لااقل توصیه های زیر را بکار بندند :
الف – مقاربت فقط بایک شریک جنسی سالم.
ب – استفاده از کاندوم های لاتکس درهر نوبت.
آیا HIV ازطریق تماس های اتفاقی منتقل می شود؟
خیر. این ویروس درطی فعالیت های روزمره درمحیط کاری منتقل نمی شود.
من جمله :
الف – تماس های اجتماعی روزمره شامل دست دادن، روبوسی و در آغوش گرفتن دوستان.
ب – ورزش و کار .
پ – خوابیدن در یک اتاق و یا نفس کشیدن در هوای مشترک (محیط کار، اتومبیل و … ) .
ت – ظروف غذا یانوشیدنی مشترک، دستگیره در، استفاده از آب مشترک درشستشو، شنا در استخر مشترک.
ث – آب دهان انداختن، عطسه و سرفه.
ج – عرق بدن و اشک.
چ – گزش پشه یا سایر حشرات.
علائم و نشانه ها و بیماریهای شایع حاصل از آلودگی با HIV چیست؟
علائم و نشانه های شایع آلودگی با HIV عبارتند از:
– عفونت (مغز، خون و دستگاه تناسلی)
-کاهش شدید وزن
-عرق شبانه
-تب و لرز
-ضایعات مخاط دهان
-سردرد
-اختلال دید
-احساس خستگی مزمن
-اسهال
-جنون
بیماریهای شایع حاصل از HIV عبارتند از :
-هرپس (تب خال)
-سل
-عفونتهای بی هوازی
-بدخیمی
-مننژیت (عفونت لایه های مغز)
-ایدز
توجه :
بسیاری از افراد آلوده به عفونتهای آمیزشی و ایدز علائمی از بیماری ندارند در حالیکه می توانند آلودگی را به دیگران سرایت دهند. پس در هر تماس جنسی مشکوک، خطر آلودگی را در نظر داشته باشید.
آیا بلافاصله بعد از تماس مشکوک باید آزمایشHIV را انجام داد؟
جواب:
بعد از تماس مشکوک معمولاً در اغلب کشورها دو بار انجام تست با فاصله زمانی بین حداقل ۲ هفته تا ۶ ماه توصیه شده است.
در اروپا و آمریکای شمالی: دفعه اول دوهفته بعد از تماس جنسی مشکوک توصیه می شود. اولین آزمایش HIV به روش PCR test انجام می شود که دو هفته بعد از ورود ویروس قادر به جستجو و ردیابی مستقیم ویروس در خون می باشد. اطمینان به این تست تنها ۹۵ درصد است. بنابراین برای دفعه دوم ۱۲ هفته بعد یک تست الیزا نیز توصیه می شود که میزان پادتن ( آنتی بادی) ها یی که خون شخص آلوده برعلیه HIV تولید کرده است را اندازه گیری می کند.
در ایران: دفعه اول بین ۸ تا ۱۲ هفته بعد توصیه می شود. معمولاً آزمایش الیزا (ELISA test) در ایران انجام می گیرد که استاندارد جهانی در بیمارستان ها و مراکز بانک خون می باشد. به دلیل اینکه سرعت و میزان تولید آنتی بادی در بدن اشخاص ممکن است متفاوت باشد ۶ ماه بعد تکرار آن توصیه می شود.
کجا می توان برای انجام یک آزمایش HIV مراجعه کرد؟
جواب:
در ایران به کلینیکهای مثلثی و مراکز انتقال خون مراجعه شود.در بیشتر این مراکز آزمایش و مشاوره بصورت مجانی و ناشناس (محفوظ نگاه داشتن نام و دریافت یک شماره کد) انجام می شود.
در اروپا و آمریکای شمالی به پزشک خانواده خود مراجعه کرده و درخواست آزمایش HIV کنید. در صورتی که پزشک٬ شما را به آزمایشگاه فرستاده باشد، در تمامی آزمایشگاه ها، این تست انجام می گیرد.ضمناً دربسیاری از کشورها – به طور مثال اتریش – مراکز امداد ایدز نیز وجود دارد که شما می توانید با محفوظ نگاه داشتن نام خود و به صورت ناشناس برای انجام این تست مراجعه کنید.
درصورت انجام “چک آپ (checkup)” و آزمایشهای صحت مزاج ، آیا آزمایش HIV نیز انجام می گیرد؟
جواب:
آزمایش ایدز به جز در موارد خاص، جزو آزمایشات متداول پزشکی (جهت checkup) نمی باشد. بنابر این باید دقیقاً نام آزمایش HIV در برگه ذکر شود تا آزمایشگاه آن را انجام بدهد. پس در صورتی که تمایل به انجام آرمایش ایدز دارید باید دقیقاً قضیه را با پزشک خود در میان بگذارید.
درصورت اهدای خون در سازمان انتقال خون ایران، آیا آزمایش HIV روی آن انجام می گیرد؟آیا نتیجه آن قابل استفاده و معتبر است؟
جواب:
بله و نتیجه آن معتبر است.
در سازمان انتقال خون ایران، آزمایشهای خاصی (Western blot و HIV-ELISA) بر روی خون انجام می شود. البته باید به خاطر داشت که آزمایش الیزا (HIV ELISA) حساسیت و دقت ۱۰۰% ندارد. درصد دقت تست الیزا در حدود ۹۷.۵% است که البته بستگی به روش آزمایش و همین طور شرکت سازمانده کیت متفاوت می باشد. این بدان معنی است که این تست تنها ۹۷.۵% از مبتلایان را شناسایی می کند، به عبارت دیگر اگر شخصی مبتلا باشد ۹۷.۵% احتمال دارد که تست مثبت باشد.
دقت تست در حدود ۹۸.۵% است که با خصوصیت کیت و کیت فرق می کند وآن به این معنی می باشد که اگر شخصی مثبت گزارش شود ۱.۵% احتمال دارد که واقعاً مبتلا نباشد. که به آن فاصله مثبت کاذب (False positive) می گویند.
در هر صورت شخصی که جواب آزمایش الیزا مثبت دارد لازم است که با روش وسترن بلات (Western blot) نیز مجدداً چک شود که روش دقیق تری است.آزمایشگاه ها معمولاً قبل از اعلام نتیجه این کار را انجام می دهند. بنابراین جوابی که بیمار گرفته است در صورتی که مثبت باشد قابل اطمینان است چون چندبار کنترل می شود.
درصورت آزمایشHIV در سازمان انتقال خون ایران، آیا نتیجه آن قابل استفاده و معتبر است؟
جواب:
* بله نتیجه آن معتبر است. برای توضیح بیشتر به جواب سوال ۴ مراجعه شود.
درصورت خود ارضایی (زن و یا مرد)، آیا خطر انتقال HIV و دیگر بیماری های مقاربتی وجود دارد؟
جواب:
شما از طریق خود ارضایی به ویروس ایدز (HIV) آلوده نخواهید شد. HIV تنها در صورتی انتقال خواهد یافت که دو نفر دارای ارتباطی باشند که به تماس خونی یا ترشحات جنسی آنان منجر شود، (رابطه جنسی – استفاده از سرنگ مشترک و…) و یکی ازآن دونفر، قبلاً به HIV آلوده شده باشد.
درصورت بوسیدن شخصی، آیا خطر انتقال HIV و دیگربیماری های مقاربتی وجود دارد؟
جواب:
رو بوسی و بوسیدن عادی باعث انتقال ویروس نمی شود و اگر منظور بوسیدن عمیق و با دهان باز باشد در صورتی که زخمی در دهان یا روی لثه یا لب ها وجود داشته باشد، خطر انتقال HIV وجود دارد که البته میزان خطر پایین است و آمار دقیقی در این باره وجود ندارد.
درصورت داشتن رابطه دهانی (oral sex)، آیا خطر انتقال HIV و دیگر بیماری های مقاربتی وجود دارد؟
جواب:
در صورت وجود زخم در دهان هر یک از شرکای جنسی ویا ایجاد زخم در حین رابطه این احتمال وجود دارد ولی آمار دقیقی در دسترس نیست.
در صورت تماس جنسی سطحی، آیا خطر انتقال HIV و دیگر بیماری های مقاربتی وجود دارد؟
جواب:
تماس ترشحات جنسی با پوست سالم٬ باعث انتقال HIV نمی شود.
در صورت استفاده از کاندوم درارتباط جنسی با شخص آلوده، آیا خطر انتقال HIV و دیگر بیماری های مقاربتی همچنان وجود دارد؟
جواب:
در صورتی که کاندوم سالم باشد و ترشحات جنسی از آن خارج نشود احتمال انتقال صفر است. – البته همیشه باید به خاطر داشت که در رابطه جنسی با شخص آلوده احتمال خطر انتقال وجود دارد.در ارتباط با افرادی که اطمینان کامل نسبت به سلامتی آنها ندارید،استفاده از کاندوم اکیداً توصیه می شود.
در صورت عدم استفاده از کاندوم در ارتباط جنسی با شخص آلوده، آیا احتمال آلوده شدن در اولین ارتباط نیز وجود دارد؟
جواب:
بله، حتی در اولین ارتباط این شانس در حدود ۰.۹% از زن به مرد و در حدود ۱.۱% از مرد به زن میباشد.
در صورت پاره شدن کاندوم در زمان انجام ارتباط جنسی، آیا خطر انتقال HIV و دیگر بیماری های مقاربتی همچنان وجود دارد؟
جواب:
در صورتیکه کاندوم پاره شود احتمال آلودگی وجود دارد. برای دریافت پاسخ دقیق تر به سوال ۱۰ و ۱۱ مراجعه شود.
در صورت ارتباط جنسی با اشخاص خود فروش، میزان خطر آلوده شدن به HIV و بیماری های مقاربتی به چه میزان است؟
جواب:
به طور طبیعی میزان درصد خطرانتقال بیماری های مقاربتی و HIV در بین این گروه (برای هر دو، شخص مشتری و شخص خود فروش) به دلیل داشتن شرکای جنسی متعدد و عدم آشنایی هر کدام از آنها با سابقه خونی شریک جنسی و همچنین سابقه شرکای جنسی قبلی، بسیار بالا می باشد. متاسفانه آمار دقیقی وجود ندارد که میزان خطر را به شکل دقیق تعریف و مشخص نماید.
فاکتور بسیار مهم در این مورد کنترل می باشد.
در صورتی که شما در کشوری هستید که این کار شکلی قانونی دارد، (مانند بعضی کشورهای اروپایی) و شما با اشخاص دارای شناسنامه بهداشتی به شیوه ” ارتباط جنسی مطمئن تر (Safer sex) ” رابطه برقرار می کنید، میزان خطری که متوجه شما می باشد به آن شدت و میزان بالایی نیست که در شیوه های به اصطلاح زیرزمینی و مخفی وجود دارد، که دلیل آن کنترل بهداشتی این افراد به شکل منظم می باشد.
به عنوان نمونه در ایران، در صورت برقراری تماس جنسی بین این افراد (شخص مشتری و شخص خود فروش)، میزان درصد خطری که متوجه این گروه است، بسیار بالا می باشد. از دلایل بسیار مهم آن می توان به سه مشکل مهم موجود در بین افرادی که به این کار به عنوان شغل روی آورده اند، اشاره کرد:
۱. عدم دسترسی به سرویس های بهداشتی کافی و مناسب.
۲. عدم کنترل بهداشتی و انجام معاینات منظم سلامتی.
۳. عدم انجام آزمایشهای اجباری سلامتی در طی دوره های زمانی منظم.
در ارتباط جنسی شخص آلوده (مرد با زن – مرد با مرد)، احتمال آلوده شدن کدام یک بالاتر است؟
جواب:
همواره خطر انتقال HIV در مورد مردان همجنسگرا بالاتر و تقریباً دو برابر مردان غیر همجنسگرا است. (خطر دریافت ویروس در بین مردان همجنسگرا در فرد مفعول بیشتر است.)
میزان درصد انتقال آلودگی از مرد به زن در حدود ۱.۱% می باشد.
میزان درصد انتقال آلودگی از زن به مرد در حدود ۰.۹% می باشد.
در صورت فاعل بودن در ارتباط جنسی بین دومرد، آیا احتمال آلوده شدن شخص فاعل نیز به HIV و دیگر بیماری های مقاربتی وجود دارد؟
جواب:
بله این احتمال وجود دارد ولی کمتر از فردی است که مفعول است. همواره باید به خاطر داشت که احتمال انتقال در مردان همجنسگرا رقم بالایی است.
جالب توجه این است که گاه در بین گروه هایی افراد در ایران نوعی نگاه خاص وجود دارد که تنها مردانی را که در رابطه جنسی مرد با مرد، مفعول هستند را همجنس گرا به شمار می آورند و مردانی را که در رابطه مرد با مرد فاعل هستند را به عنوان همجنس گرا نمی شناسند.
بنابراین گمان می کنند که خطر تنها شخص مفعول را تهدید می کند. در حالی که از نظر علمی و هم در بیشتر فرهنگ ها، هر مرد و زنی– فاعل یا مفعول – را که به نوع همجنس گرایش دارد، همجنسگرا می شناسند.