نماد سفره هفت سین
کد مطلب : ۹۴۱۲۱۹۰۱
رسم و باوری کهن وجود دارد که همه‌ی اعضای خانواده در موقع تحویل سال نو، در خانه‌ی خود در کنار سفره‌ی هفت‌سین گرد هم جمع می‌شوند. این سفره در بیشتر خانه‌ها تا روز سیزده فروردین گسترده است. در سفره‌ی سفید رنگ هفت‌سین که نماد گستردگی جهان، پاکی و سفید بختی است و معمولا آن را روی فرش پهن می‌کنند، هفت سینی گذاشته و در هر یک اقلامی قرار می‌دهند که با حرف (سین) شروع شده و هر یک نماد مفهومی است که ریشه در فرهنگ ایرانیان دارد. عدد ۷ عدد نامیرایی، جاودانگی و کمال است و برای ایرانیان جایگاه ویژه‌ای دارد.
اجزای سفره‌ی هفت‌سین:
* قرآن مجید: نشانه استواری ایمان، زینت‌بخش سفره نوروزی مسلمین است که پس از تحویل سال همه آن را بوسیده و چند آیه‌ای برای تبرک می‌خوانند.
* آینه: نماد جهان بی‌پایان و بارگاه خداوندی است.
* شمع: به تعداد اعضای خانواده برای آرزوی شادی و روشنایی زندگی آنهاست. شعله افروخته نماد روشنایی جاودانه است.
* جامی پر از آب با چند قطره گلاب: نشانه تازگی و نماد باروری و وجود زندگی. چند برگ نارنج به نشانه آرزوی سرسبزی روی آب شناور است. وجود نارنج شناور در آب، نماد شناوری زمین در کیان است.
* کوزه‌ای پر از آب: نشانه درخواست باران و فراوانی آب است.
* ماهی قرمز: در تنگ بلورین، نماد روزی حلال.
* تخم مرغ رنگ شده: نشانه رنگارنگی نژادهای مختلف بشری و تاکید بر این که بنی‌آدم اعضای یکدیگرند.
* نان: بنیاد تغذیه است و در سفره نشانه برکت و روزی است.
* گندم: نماد روزی، فراوانی و برکت.
سین یکم، سنجد:
سنجد نشانه‌ی سنجیده عمل کردن و خردورزی است، می‌گویند اول چیزی که خداوند خلق نمود عقل بود. شاید کمتر ملتی را بیابید که به اندازه‌ی ایران در سابقه‌ی حکمت‌های خود تاکید بر خردوزی داشته باشند.
نماد سفره هفت سین
سین دوم، سیب:
سیب میوه‌ی سلامتی است و مشهور به میوه‌ی بهشتی است، در احادیث ما آمده است “خوردن سیب شما را از پزشک بی‌نیاز می‌کند”. این موضوع در ادبیات جهانی هم جایگاه مناسبی دارد.
نماد سفره هفت سین
سین سوم، سبزه:
سبزه نشان طبیعت و نشان طراوت، سادگی و ایثار است. درخت سبز آفتاب را تحمل کرده و سایه‌ی خود را به بشر تقدیم می‌کند. سبزه و به طور کلی گیاهان، مایه‌ی دوام حیات موجودات هستند.
نماد سفره هفت سین
سین چهارم، سمنو:
سمنو سمبل قدرت و شجاعت است. سمنو را غذای مرد آفرین می‌گفتند. این غذا از جوانه‌ی گندم درست می‌شود و تمام حکمت آن نیز در همین است.
نماد سفره هفت سین
سین پنجم، سیر:
در مورد سیر حکمت‌های بسیار متفاوتی نقل شده است، هرچند امروزه برخی سیر را دوست ندارند اما فواید این خوراکی در کنترل و مهار امراض و بیماری‌ها از لحاظ علم پزشکی بر کسی پوشیده نیست. برخی سیر را در سفره‌ی هفت‌سین نشان کرامت می‌دانند. برخی سیر را به نشان گندزدایی و پاکیزگی محیط زیست در سفره قرار می‌دهند اما در اکثر فرهنگ‌های ایرانیان، برای سیر نقش محافظت‌کننده از شر قائل بودند و از سیر به عنوان نگهبان سفره یاد کرده اند.
نماد سفره هفت سین
سین ششم، سرکه:
سرکه نشان از جوش و خروش است. طبیعت اسیدی سرکه در خاک را همگان دیده‌اند و از این رو برای یاد دادن پذیرش ناملایمات بر سفره می‌گذارند. در ادبیات ما هم آمده است که سرکه‌فشانی کردن برای خاموش کردن آتش خشم است.
نماد سفره هفت سین
سین هفتم، سکه:
در آداب نوروزی، سکه نشان ثروت و دارایی است. لحظه‌ی تحویل سال فرصت مناسبی است برای طلب رزق و روزی حلال از خداوند.
نماد سفره هفت سین
همچنین ایرانیان در اقوام مختلف و گاه بر حسب موجودی اقلام در منزل، سین‌های دیگری نیز در سفره استفاده می‌کنند که می‌توان بهسماق که نشان برکت آشپزخانه و پخت و پز است یا سپند(اسفند) که نمادی برای پیشگیری از چشم زخم است اشاره نمود.
طبق رسم ایرانیان مسلمان، سفره‌های هفت‌سین به برکت دعای سال نو و خواندن قرآن نورانی می‌شود. رسم است که پدربزرگ و مادربزرگ بالای سفره‌ی هفت‌سین نشسته و برای اعضای خانواده قرآن می‌خوانند و کوچکترها را دعا می‌کنند. سپس پدربزرگ فال حافظی می‌گیرد و برای اهل خانه قرائت می‌کند. همین‌طور هنگام تحویل سال همه به آینه که نمادی از به خود نگریستن و به درون نظاره کردن است نگاه می‌کنند و وقتی سال تحویل می‌شود، اعضای خانواده با گفتن شادباش همدیگر را در آغوش می‌گیرند و بزرگترها اسکناس‌های نو و متبرک‌شده بین صفحات قرآن را به کوچکترها عیدی می‌دهند. تمام این تکاپوها برای رسیدن یک لحظه است:
لحظه‌ی تحویل سال که به دنبالش بهار می‌آید و نشانه‌هایش را می‌آورد. بهار با جشنواره‌ی رنگ‌های شاد گل‌ها و سبزی فراگیرش که در طبیعت و در دامن دشت‌ها به پا می‌شود و به اندام عریان درختان، جامه‌ی سبز می‌پوشاند. هر برگ و شکوفه‌ای که جوانه می‌زند شمعی است که به افتخارجشن تولد طبیعت روشن می‌شود.
