سه قـدم اصـلی در کاهش وزن و تنـاسب انـدام
کاهش وزن و حتی لاغری از مواردی است که بسیاری افراد در آرزوی رسیدن به آن هستند. در مورد راه های رسیدن به وزن ایده آل مطالب زیادی خوانده اید، اما قبل از اینکه در مورد جزئیات کاهش وزن بخوانید بهتر است از قدم های اصلی و موثری که شما را به وزن مورد نظر خود نزدیک می کند آگاه باشید.
قدم اول:
هـدف خـود را تعییـن کنیـد
وقتی که قصد سفر می کنید، مطمئناً باید مقصدی مناسب و دست یافتنی برای سفر خود تعیین کنید تا در کمترین زمان ممکن بتوانید به مقصد معین برسید. کم کردن وزن نیز از همین قانون پیروی می کند. در صورتی که می خواهید به وزن ایده آل خود برسید باید واقع بین باشید. اینکه دوست دارید طی چه مدت زمانی به چه وزنی برسید باید به صورت منطقی امکان پذیر باشد. پس هدف گذاری خود را هم منطقی و البته جدی انجام دهید.
هدف گذاری باید دقیق تر و فراتر از مواردی همچون “من می خواهم وزن خود را کم کنم” و موارد مشابه باشد. باید یک هدف هوشمندانه و موثر برای خود انتخاب کنید. یک هدف هوشمندانه خصوصیات زیر را شامل می شود:
اهداف معین و اختصاصی برای خود تعیین کنید: یک هدف مناسب برای رسیدن به وزن ایده آل باید به صورت ویژه انتخاب شود. شما باید یک توضیح مطلوب از هدف تان در ذهن خود داشته و آن را به خود دیکته کنید. یکی از بهترین راه ها برای به وجود آوردن انگیزه در خود، استفاده از فعل “خواهم توانست” یا “می توانم” به جای فعل “می خواهم” یا “دوست دارم” است. برای مثال نگویید: “من می خواهم وزنم ۵ کیلو کمتر باشد..” بلکه بگویید: “من می توانم ۵ کیلو از وزن خود کم کنم.” یا “من خواهم توانست سایز خود را از ایکس‌لارج به لارج کاهش دهم.”
موارد قابل اندازه گیری را در هدف گذاری خود لحاظ کنید: دقت کنید که به هنگام هدف گذاری از اعداد استفاده کنید. برای مثال واحدی مانند وزن، سایز لباس یا دور کمر را انتخاب و اندازه های مورد نظر خود برای هر کدام یا یکی از آنها هدف قرار دهید. بدین ترتیب تا زمان رسیدن به آن اندازه خاص در رسیدن به هدف اهتمام خواهید ورزید.
اعمالی را انتخاب کنید که بتوانید به آنها عمل کنید: با توجه به شغل، وضعیت خانه و محل کار، میزان پولی که می توانید برای کاهش وزن هزینه کنید و همچنین مقدار زمانی که می توانید برای رسیدن به هدف خود بگذارید، هدف تعیین کنید. اگر یک مادر معلم هستید مطمئناً باید زمانی که برای رسیدن به وزن ایده آل خود می گذارید خارج از محدوده زمان هایی باشد که به کارهای خانه و مدرسه رسیدگی می کنید. شاید بتوانید فقط روزی ۱۰ یا ۲۰ دقیقه پیاده روی داشته باشید. و نه بیشتر! پس برنامه ای بریزید که بتوانید به آن عمل کنید و از آن خسته نشوید. نه برنامه ای که از پس آن بر نیایید.
واقع گرا باشید: هدف های خود را واقع گرایانه انتخاب کنید. به عنوان مثال اگر قصد دارید ۲۰ کیلو وزن کم کنید باید این را بپذیرید که رسیدن به چنین هدفی ظرف مدت ۲ هفته امکان ندارد. برای اینکه بتوانید یک محدوده زمانی مشخص برای رسیدن به وزن دلخواه خود تعیین کنید می توانید از قانون ده انگشت استفاده نمایید.
بر اساس این قانون، وزن شما به ۱۰۰ تقسیم می شود و میزان وزنی که در هر هفته کم می کنید بستگی مستقیم به وزن تان در ابتدای هر هفته دارد. بدین ترتیب در انتهای هر هفته می توانید یکی از ۱۰۰ قسمت وزن خود را کم کنید. برای مثال اگر شما ۸۵ کیلو وزن دارید و می خواهید ۱۰ کیلو از وزن خود را کم کنید، در انتهای هفته اول (با توجه به ورزش و یا پرهیز غذایی) باید ۸۵۰ گرم از وزنتان کم شود. شاید تصور کنید که بدین ترتیب پس از ۱۲ هفته به وزن ایده آل خود خواهید رسید. اما دست نگه دارید. واقع گرا باشید. دقت کنید که در انتهای هفته هایی که سپری می کنید وزن شما کمتر و کمتر می شود، پس میزان وزنی که از دست می دهید نیز کمتر و زمان مورد نیاز هم بیشتر خواهد شد. اما نگران نباشید، این زمان خیلی زود و موثر خواهد گذشت.
زمان را فراموش نکنید: با توجه به اصل واقع گرایی باید به زمان نیز اهمیت بدهید. اگر با توجه به جزئیات یک برنامه ۳ ماهه برای کاهش وزن خود میریزید باید به خود قول دهید که حداکثر تلاش خود را در رسیدن به هدفتان در زمان مقرر انجام می دهید.
حالا که راه های انتخاب اهداف هوشمندانه را در زمینه کاهش وزن می دانید، اگر قصد انجام آن را دارید، همین حالا یک کاغذ برداشته و بر اساس فاکتورهای ذکر شده اهداف خود را نوشته و مرور کنید.
نکته: پس از نگارش اهداف مورد نظرتان آنها را بر روی هر جایی که در طول روز بیشتر به چشمتان می خورد نصب کنید. در آشپزخانه، روی آینه اتاق خواب، روی میز کار، روی جا کفشی و کنار کفش های پیاده روی و … هر جا که در مقابل چشم تان باشد برای این کار مناسب است. اگر کسی هم آن را ببیند می تواند برای افزایش انگیزه تان مفید باشد. اما این قدم اول بود. برای اینکه بتوانید به اهداف خود جامه عمل بپوشانید باید دو قدم دیگر هم طی کنید.
قدم دوم:
تغـذیـه درسـت بـرای رسیـدن به وزن مطلـوب
شما نمی توانید تصمیم بگیرید که وزن تان را کاهش دهید و هر آنچه که دوست دارید در هر زمانی که می خواهید تناول کنید. اما چه چیزهایی باید بخوریم و چه نباید بخوریم؟ کدام وعده های غذایی و کدام مواد برای بدن مفید تر هستند و چه موادی را کمتر باید مصرف کنیم؟ در ادامه سه نکته اصلی که پاسخ این سوالات را در بر می گیرند مطالعه کنید.
از صبحانه غافل نشوید: صبحانه مهمترین وعده غذایی هر انسان سالم است. افرادی که صبحانه را از وعده های غذایی خود حذف می کنند، در دراز مدت ضررهای زیادی را متحمل می شوند. یکی از آنها افزایش وزن است. صبحانه نخوردن منجر به گرسنگی مفرط در فاصله زمانی میان صبحانه و نهار می شود. بدین ترتیب بدن برای جلوگیری از ضعف ناشی از نخوردن صبحانه، هورمونهایی ترشح می کند. این هورمون ها پس از گذشت مدتی منجر به چاق شدن فرد می گردند. به علاوه، ناشتا نشدن در نهایت، اشتها را به هنگام خوردن نهار افزایش می دهد و باعث می شود که علاوه بر زیاد خوردن، با سرعت بیشتری لقمه بردارید و عوارض بیشتری را به خود تحمیل کنید.
مصرف شکر، آرد و غذاهای سرخ شده را متوقف و یا حداقل کم کنید: در نیم قرن اخیر، غذای قشر وسیعی از جوامع مختلف تغییرات بسیاری داشته است و این سه مورد که از آنها نام بردیم به سرعت وارد بسیاری از غذاها و وعده های غذایی ما شده اند. البته مقصر هم خودمان هستیم.
البته باید قبول کنیم که حذف این سه مورد (شکر، آرد گندم و غذاهای سرخ شده) از چرخه غذایی ما دیگر بسیار سخت شده است. ولی کسی که قصدش رسیدن به وزن کمتر و سلامتی بیشتر است باید تا حد امکان به سمت غذاهای سالم تر روی آورد. برای مثال می توانید از مواد غذایی که به صورت طبیعی شیرین هستند استفاده کنید یا از نان جو به جای نان گندم استفاده کنید. همچنین به جای سرخ کردن غذاها نیز می توانید آن ها را آب پز نمایید.
اگر شما معتاد به شیرینی هستید سعی کنید برای رسیدن به هدف خودتان هم که شده (کاهش وزن) حداقل سه روزی یک بار دست از خوردن شیرینی جات بردارید.
با مصرف غذاهای طبیعی، علاوه بر تاثیری که در کاهش وزن خود شاهد خواهید بود، زندگی سالم تر و پر انرژی تری را می گذرانید.
حداقل روزی دو لیتر آب بنوشید: آب بهترین نوشیدنی برای بدن شما است. بیشتر از نیمی از بدن ما از آب است. توصیه شده که حتی اگر احساس تشنگی نمی کنید، آب بنوشید. خصوصاً در صورتی که قصد شما کم کردن وزن باشد. اما چرا؟
نوشیدن آب منجر به فریب خوردن مغز شما می شود. چرا که به هنگام آب خوردن مغز شما گرسنگی را از تشنگی تشخیص نمی دهد و تصور می کند که باید علائم مربوط به سیر شدن را برای بدن ارسال کند. بدین ترتیب علاوه بر اینکه نیاز بدن به آب را مرتفع کرده اید باعث می شوید که کمتر گرسنه شوید.
البته منظور از آب تنها آب آشامیدنی معمولی نیست. می توانید آب بدن را به شکل های مختلف تامین کنید. خوردن چای، نوشیدنی های طبیعی و هر گونه مایعاتی که آب را شامل شود توصیه شده است.
قدم سوم:
فعـالیـت بـدنی با بکارگیـری تـمرینـات منـاسب
رسیدن به وزن ایده آل راه ها و روش های مختلفی دارد، اما این پروسه چند قدم اصلی را شامل می شود که باید آنها را مد نظر داشت. پس در صورتی که قدم های اول و دوم را مطالعه نکرده اید، قبل از آگاهی از نکاتی که باید در قدم سوم رعایت کنید، آنها را مرور کنید.
تا حد امکان یک برنامه ورزشی سبک اما به صورت روزانه برای خود تدارک ببینید: چنین برنامه ای را حتی روزی ۱۰ دقیقه پیاده روی می تواند تامین کند. اما مطمئن باشید مشخص کردن ساعتی خاص و انجام روتین آن علاوه بر تاثیر بر روی وزن شما، منجر به افزایش انگیزه و همچنین سلامتی و شادابی شما می شود.
تا جایی که می توانید پیاده روی کنید: دورترین محل را برای پارک ماشین انتخاب کنید، پله ها را به آسانسور ترجیح دهید و تا جایی که می توانید از پاهای خود کار بکشید. باورتان نمی شود که راه رفتن تا چه حد کالری سوز است. پس انجامش دهید.
از فعالیت های جدید ورزشی تا حد ممکن پرهیز نکنید: در کنار ورزش و نرمش روزانه و پیاده روی، تا جایی که در توان خود می بینید فعالیت های جدید انجام دهید. رقص، تنیس، شنا، ورزش های رزمی، هاکی، بسکتبال، فوتبال و هر آنچه فکر می کنید فعالیت بدنی مناسبی برای شما است انجام دهید. هر چه ورزشی که بیشتر به آن علاقه دارید انجام دهید، علاوه بر شادابی و طراوت بیشتر، به کاهش وزن خود سرعت بیشتری می بخشید.
امیدوارم اگر واقعاً قصد کاهش وزن دارید بتوانید با کمک این مطلب هدفگذاری ای هوشمندانه، تغذیه ای مناسب و فعالیت بدنی مطلوبی برای خود تدارک دیده و نهایتاً در انجام آنچه می خواهید موفق شوید.
